Jesus kom om die melaatse te reinig:

Predikant: 
Ds J Bruintjes
Gemeente: 
Kaapstad
Datum: 
2025-06-29
Teks: 
Lukas 5:12-16
Verwysing: 
Lukasreeks 2025
Preek Inhoud: 

Wat doen jy as jy by die waterfront loop en jy sien ’n hawelose persoon daar?  Hy het homself lanklaas gewas.  Hy lyk alleen, maer, en sy klere is flenters.  Die leegheid in sy oë verraai die hopeloosheid van sy siel.  Die meeste mense sal hom heeltemal ignoreer of hom vermy deur aan die ander kant van die pad te loop.  Gewoonlik laat hulle nie toe dat mense by die Waterfront te bedel nie.  Daarom, as daar so iemand is, sal dit wys hoe desperaat hulle is. 

Vandag sien ons Jesus wat in ’n besige straat in een van die besige dorpe loop en Hy sien so ’n persoon, ’n persoon wat nie veronderstel is om daar te wees nie.  ’n Persoon vir wie almal vermy, want hy is oortrek met melaatsheid.  Kom ons kyk wat Jesus doen.

Jesus kom om die melaatse te reinig:

1.    Weerspieël ons toestand
2.    Toon Jesus se medelye
3.    Lei tot ’n reaksie
4.    Die Bron van Christus se krag

Ons toestand

“En toe Jesus in een van die dorpe kom...”  Jesus was nie ’n leunstoelteoloog nie – sy hele lewe lank in die amp.  Hy was op straat onder die mense.  Wandelend tussen die mense in Bellville, die Kaapse Vlakte, Kaapstad.  Die kerk, wat die liggaam van Jesus is, behoort sigbaar te wees in die wêreld.  Hulle moet die pyn, sonde en ellende van die wêreld direk konfronteer. 

En toe hy daar aankom, “staan daar skielik ’n man vol melaatse swere.”  Jy kan hom van ver af sien aankom en roep: “Onrein! Onrein!” soos wat die wet vereis het.  Almal het hom vermy en aan die ander kant van die pad geloop.  Niemand wou hom aanraak, naby hom wees of selfs voorgee dat hulle hom sou ken nie.  Dit was duidelik dat hy melaatheid gehad het.  Die teks sê hy was “vol melaatse swere”. 

Om met melaatsheid gediagnoseer te word, was ’n doodsvonnis – fisies, sosiaal, ekonomies en geestelik.  Trouens, die rabbynse tradisie het “geglo dat die genesing van melaatsheid net so moeilik was as om die dooies op te wek, miskien omdat hulle die siekte as die fisiese manifestasie van die gevolge van sonde gesien het.”  Hulle was lewende dooie mense. 

’n Melaatse is heeltemal van die normale aktiwiteite van die gemeenskapslewe uitgesluit en verbied om deel te neem aan aanbidding in die tempel of enige sinagoge.  Die melaatse kon nie ’n werk hê nie, kon nie in ’n huis saam met nie-melaatses woon nie (insluitend sy of haar eie familie).  Geen drukkies van sy kinders of vrou nie.  Geen kerk, geen koffie-afsprake nie.  Hulle kon nie by ’n mark inkopies doen nie, kon nie eiendom besit nie – niks nie.  Die melaatse se enigste opsie was om vir oorskietkos te bedel.  Hulle moes isoleer en wag vir die fisiese agteruitgang en uiteindelik die dood.

Dit is wat sonde doen.  Dit is wat sonde is.  Dit isoleer.  Dit isoleer ons van alle verhoudings – familie, vriende, sosiaal, godsdienstig.  Dit is die doodsvonnis.  Dit sal jou doodmaak.  Dit isoleer jou – veral van heiligheid.  Hierdie uitsluiting sluit aan by Petrus se kommentaar in Lukas 5:8: “Gaan weg van my, Here, want ek is ’n sondige mens.”  Petrus het verstaan dat sy sonde basies dieselfde effek gehad het as hierdie man se melaatsheid.  Maar wat die melaatse geweet het en wat Petrus sou leer, is: juis ómdat ons sondaars is, het ons sy aanraking nodig.

“Toe hy Jesus sien, val hy plat op sy gesig neer en smeek Hom: ‘Here, as U wil, kan U my rein maak.’ ”  Probeer hierdie melaatse voor jou sien soos hy Jesus sien.  Hy was nie veronderstel om hier te wees nie.  In ’n besige straat.  Hy was veronderstel om geïsoleerd te wees.  Maar wanneer hy Jesus sien, weet hy dáár is sy enigste hoop.  Hy het ’n desperate geloof, en sy desperaatheid tesame met oortuiging lei tot ’n roekeloosheid wat nie omgee wat mense dink nie – maar wat eenvoudig na Jesus wil gaan om te bid!  Hy ken sy nood; hy weet daar is net een hoop.

Hy kom nederig.  Nie met ’n houding dat Jesus enigiets aan hom verskuldig is nie.  Hy val voor Jesus neer en smeek Hom!  Hy noem Hom ook “Here”.  Hy weet hy kom na Een wat mag het.  Hoe nader ek en jy Hom?  Hoe ons Hom nader, wys vir ons of ons ons toestand verstaan of nie. 

Hoe jy na Jesus toe kom, maak ’n groot verskil, geliefdes.  Is Hy slegs ’n toevoeging tot jou lewe?  Sien jy jou nood raak?  Of is Jesus net daar om jou uit moeilike situasies te help, nie om jou uit die dood op te wek nie?  Is jy en ek net in ’n bietjie moeilikheid of sien jy jouself asof jy niks het nie, terwyl jy uitroep dat jy in isolasie is, alleen, sonder hoop.  In duisternis.  Dan sal die sig op Jesus skielik alles verander. 

Ek gee nie om wie jy is, waar jy jouself bevind nie.  Miskien het jy hier ingekom met die melaatsheid van die siel, vol sonde, ’n slaaf.  Miskien het jy geïsoleerd in jou verhoudings ingekom, voel jy verstoot en vermy jy ander.  Kom na Hom toe.  Hy is daar.  Vir jou. 

“Here, as U wil, kan U my rein maak.”  Hy weet Jesus kan sy toestand omkeer, hom lewe gee en hom genees.  Maar die vraag is nie gefokus op sy vermoë nie, maar of Hy gewillig is.  God is almagtig om te red, maar die vraag bly: is Hy gewillig om te red?

Glo jy werklik dat Hy jou kan genees, jou kan verander?  Is jy vol vertroue dat Hy jou kan verander?  Dat Hy die mag het om dit te doen?  Dat Hy jou vandag kan heelmaak?  Dat Hy in staat is om jou sondes weg te was, jou skuld en skaamte weg te neem?  Kyk na die geloof van hierdie man: hy het skaamte, bespotting en openbare vernedering gewaag om by Jesus uit te kom.  Hoekom?  Omdat hy weet waar sy verlossing lê.  Weer eens: dit is interessant dat hy nie sê: “U kan my genees” nie, maar: “U kan my reinig.”  Die genade van Christus en barmhartigheid is die enigste grond vir die melaatse se geroep.  Hy weet Jesus skuld hom niks, en hy kom met letterlik niks.

Jesus se medelye

“Hy het sy hand uitgesteek, hom aangeraak...” Ek hou daarvan hoe dit geformuleer is, jy kan dit amper sien: “Jesus het sy hand uitgesteek en hom aangeraak.” Jy kan sy dissipels daar sien, wat dink: “Nee, nee, nee!  U gaan Uself onrein maak!” 

Die OT-wet het dit duidelik gestel dat enigiemand wat ’n melaatse aanraak, onrein sou wees.  Levitikus 5:3 sê: “wanneer hy aan menslike onreinheid raak, enigiets onreins van mense waardeur hy verontreinig kan word, terwyl hy onbewus daarvan is, maar dit agterkom en daarom skuldig is.”  NIEMAND raak ’n melaatse aan nie – veral nie ’n rabbi nie!  Jesus kon maklik net ’n woord gespreek het om die man te genees, maar Hy het nie.  Hy het hom aangeraak. 

Die melaatse het waarskynlik jare laas die aanraking van ’n mens se hand gevoel.  Vir die eerste keer was daar kontak.  Menslike kontak en verhouding.  Hier was die aanraking van medelye, van vreesloosheid, van mag.  Hier was die aanraking van herstel.  Hier is die aanraking van sorg en vergelyking.  Liefde is die vervulling van die wet.  Is hy gewillig!?  Ja, soos die Engelse lied lui:

“Come, ye sinners, poor, and needy
Weak and wounded, sick and sore
Jesus ready stands to save you
Full of pity, love, and power.”

Jesus sê: “Ek wil, word rein!…”  Jesus is gewillig.  Hy huiwer nie.  Hy vra nie vrae nie.  Hy raas nie met die man omdat hy kom waar hy nie veronderstel was om te kom nie.  Al wat hy soek, is ’n lewende begeerte van geloof – en dan sê Hy: “Ek wil, word rein!”  Jesus is gewillig, magtig en gereed.  Hy kan jou verlos, vergewe en genees.  Jesus is sterk en in staat om te red.

 “En sy melaatsheid het onmiddellik verdwyn…”  ONMIDDELLIK!  Geen antibiotika, geen chirurgie nie.  Geen doktersbesoeke nie.  Dis weg!  Dit is die krag van die skepping!  Van die opstanding!  Daar is niks wat Hy nie sal genees nie.

En dis nie asof die melaatsheid hom verlaat en na iemand anders versprei het nie.  Normaalweg besmet en versprei sonde en siekte na diegene wat gesond is.  Die gevolge van die sonde het van Adam af berder versprei.  Maar hier is iemand wat in aanraking kom met siekte en sonde, en nie besmet raak nie, maar eerder die man reinig en die skepping se vloek ongedaan maak.  Die vloek van onreinheid is ongedaan gemaak!  Wat beteken dit?  Vir die melaatse: lewe en hoop, en ’n toekoms.  Vreugde, en verhoudings met ander, en bowenal met die Here Jesus Christus.

MAAR!!  En dit is groot.  In ’n sekere sin het Jesus die melaatsheid – of ten minste die betekenis daarvan – op Homself geneem.  Jesus weet dat die genesing wat Hy bring, beteken dat Hy die vloek op Homself sal moet neem.  Hy neem die tugtiging van die sondaar op Hom.  Wat hierdie melaatse ervaar het, sou Hy duisendvoudig ervaar namens al die dooies en gebrokenes van die wêreld.  Vir my en vir jou sou Hy dit ervaar.

Nou is die vraag: is ons bereid om na die plekke van die uitgeworpenes en die verworpenes te gaan en hulle met God se liefde en die evangelie van hoop aan te raak?  Die verworpenes, die verstotelinge, die afgesonderdes – die wat na Jesus toe kom, en Hy genees hulle.  Dit is die evangelie.  Genade vloei altyd van bo af ondertoe.  As ons bo is en dink ons is oukei, dan is ons buite bereik van die genade van God.

Lei tot ’n reaksie

Ons lees in vers 14: “Jesus het hom beveel om dit vir niemand te vertel nie en gesê: ‘Gaan wys jouself vir die priester, en bring die offer vir jou reiniging, soos Moses voorgeskryf het, as bewys vir hulle.’”  Jesus beveel hom nou om dit aan niemand te vertel nie.  Let weer op die gesag van ons Here.  Hy is ook Here oor diegene wat Hy gered het.  Jy kan Hom nie as Verlosser hê sonder om Hom as Here te hê nie.

Totdat hy na die priesters gegaan het, was stilte gepas. Alhoe wel hy rein was, was hy nog nie welkom in die samelewing totdat hy ook deur die priester rein verklaar is nie.  So ’n stilte sou ook onnodige opgewondenheid oor Jesus se wonderwerke voorkom.  Jesus probeer dikwels om die spreek van die boodskap oor wonderwerke te beperk.  Die wonderwerke was daar om die woord te ondersteun.  Dit het nie oor die wonderwerke gegaan nie; dit het oor die woord gegaan!

Toe sê hy vir hom om na die priester te gaan en ’n offer te bring.  Dit was wonderlik om gereinig te word, maar daar was ook papierwerk betrokke.  Dit word alles in Levitikus 14 uitgespel.  Jesus het nie gekom om die wet af te skaf nie, maar om dit te vervul.  Dit was ’n weeklange proses.  Ons word in ’n oomblik gered, maar dan geroep om weer die gemeenskapslewe te betree in vreugde en danksegging teenoor God.  En hy kan nie deel wees van die volk van God totdat hy genees verklaar is nie.  Daarna kan hy na die tempel gaan!  Hy kan weer aanbid!  Hy kan rein verklaar word!  En verwelkom word terug in die teenwoordigheid van God.

Sodra ons gered is, is dit tyd om as ’n nuwe persoon na die gemeenskap terug te keer.  En deur dit te doen, sou hierdie man ’n getuie van God se krag vir die priester wees.  Soos ons teks sê: "as bewys vir hulle."  Hierdie man sou ’n getuienis wees van die krag van die Here Jesus om te genees, te reinig en te herstel – dat die koninkryk van God aangebreek het!

Maar die nuus kan nie stilgehou word nie.  Ons lees: “Die nuus oor Jesus het egter nog verder versprei.  Groot skares het om Hom saamgedrom om na Hom te luister en van hulle kwale genees te word.”  Die sending van 4:44 word vervul.  Die gerug oor Hom het versprei.  Die gevolge van die vloek word ongedaan gemaak.  Is dit die saad van die vrou wat belowe is?  Kan dit wees?  Kom ons kyk!  Jy kan die “gerug oor Hom” oral hoor.  Alhoewel Jesus hom beveel om stil te bly, versprei die nuus van sy mag, en mense stroom na Hom. 

Groot skares het bymekaargekom om na Hom te luister.  Hulle was nie net honger na die wonderwerke nie, maar na sy woord!  Hulle het die gerug gehoor, en hulle wou self kom kyk.  Miskien het jy al van Jesus gehoor, maar wou jy weet waaroor dit alles gaan!  Wel, luister na Hom!  Luister na sy woord.  Hy het nie verander nie.  Trouens, die gerug oor Hom en sy werk sou aan alle nasies verkondig word! 

Let ook op, die prediking van die woord kom eerste – die genesing van kwale volg op die hoor van die woord!  Dit was die kragtige woord van Jesus wat mense getrek het.  Watter soort mense trek dit?  Die siekes, die gewondes.   Diegene wat daardie woord nodig het.  Waarom is jy hier?  Het jy die woord van genade nodig?

Die Bron van Christus se Krag

Wanneer die skares groter word, neem die gemiddelde prediker sy kans waar.  Hy maak die meeste van die geleentheid terwyl hulle daar is.  Daar is groot skares wat die woord hoor, en dit lyk asof hulle op die punt staan om herlewing te ondergaan!  Preek, spandeer tyd saam met hulle, sou ons sê, maar wat doen Jesus?

“Hy het Hom egter gereeld teruggetrek na afgeleë plekke en daar gebid.”  Te midde van al hierdie geskarrel en gewoel trek Hy Homself terug na ’n verlate plek om te bid!  Vergeet van carpe diem – gryp die dag en die oomblik.  Ten minste, dit is hoe ons dit sien.  Ons het geen tyd om te bid wanneer ons besig is nie – Jesus bid meer.  Selfs tydens sy kragtige bediening is gebed en gemeenskap met die Vader vir Jesus prioriteit.  Ons sien hier sy eie absolute afhanklikheid van die Vader.  Hy het nie die lof van mense nodig nie, Hy soek die eer van die Vader. 

Jesus gee meer om om tyd saam met God te soek as om sy roem te bevorder. 

Liewe gebroke sondaar, laat ek hierdie preek afsluit met ’n kort aanmoediging om Jesus se voorbeeld te volg.  Maar as jy die gedeelte noukeurig lees, is dit nie net Jesus se voorbeeld nie, maar die melaatse se voorbeeld van gebed.  Daar is altyd meer geleenthede as ure in die dag.  Altyd meer mense om te sien, meer behoeftes om aan te voldoen, meer werk om te doen.  Dis maklik om met Bilbo Baggins in The Fellowship of the Ring te identifiseer wanneer hy sê: “Ek voel maer, soort van uitgerek, soos botter wat oor te veel brood gesmeer is.”
 
Ons voel so omdat ons probeer om dit alles op ons eie te doen, en ons sien nie ons behoefte aan die Brood van die lewe nie.  Aan gemeenskap met God!  Hy is gewillig en in staat!  Daar is rus.  Daar is vrede in die Vader se arms. 

Geliefde gemeente, gaan na Jesus.  Liewe kind van God, gaan na die Vader. 
Daar is genesing, daar is rus. 
Spandeer vandag tyd alleen met Hom, en word verkwik vir die week. 

Amen.

Liturgie: 

Lees:     Levitikus 13 : 45 – 46

Lukas 5 : 1 – 16                            

Teks:     Lukas 5 : 12 – 16                             

Sing:      Psalm 113 : 1, 2, 3                  

                Psalm 119 : 15, 16         

                Psalm 60 : 1, 2                

               Psalm 103 : 1, 2, 3      

                Skrifberyming 64 : 1, 2, 3, 5, 6