Geliefde broers en susters, julle is die sout van die aarde. Julle keer die wêreld van verval. Julle is die lig van die wêreld. Waar die duisternis nie heers nie. En nie net vir on shier nie. Maar vir die wêreld. Vir Bellville. Vir Kaapstad. By die universiteit, werk en huis. Waar jy na die winkelsentrum gaan, na die filmteater of na die strand. Jou posbeskrywing as dissipel word nie net deur privaat persoonlike heiligheid vervul nie, maar dit is die openbare blootstelling van Jesus aan die wêreld. Dit is slegs wanneer jou lewe vir ander sigbaar is dat dit die gewenste uitwerking kan hê.
Is dit dus sigbaar? Is jy aktief in die wêreld? Dit is waaroor die hele lewe gaan. Ken jy dié wat Christus nodig het? Wys jy Hom aan hulle? Dit gaan oor die implementering van God se heerskappy. Dit gaan daaroor om mense te help om met die koninkryk van God gekonfronteer te word. Dit gaan oor die lewe waarvoor Jesus gesterf het. 'n Geesvervulde lewe.
En dit word nie gedoen om mense te beïndruk nie, maar sodat hulle jou Vader in die hemel sal verheerlik.
Julle is die sout van die aarde, julle is die lig van die wêreld:
- Wees sout
- Wees lig
Wees sout
In ‘n brief uit die tweede eeu word die volgende oor Christene gesê: “... hulle verwek kry kinders, maar hulle vernietig nie hul nakomelinge nie. Hulle het ‘n gemeenskaplike tafel, maar nie ‘n gemeenskaplike bed nie. Hulle is in die vlees, maar hulle leef nie na die vlees nie. Hulle bring hul dae deur op die aarde, maar hulle is burgers van die hemel. Hulle gehoorsaam die voorgeskrewe wette, en terselfdertyd oortref hulle die wette deur hulle lewens. Hulle is lief vir alle mense en word deur almal vervolg. Hulle is onbekend en veroordeel; hulle word gedood en tot lewe gebring... Om dit in ‘n paar woorde op te som – wat die siel vir die liggaam is, so is Christene in die wêreld.”
Wat die siel vir die liggaam is, so is Christene in die wêreld. As Christene word ons geroep om nie net teoretici te wees nie, maar praktisyns. Nie net hoorders nie, maar doeners. Ons word uit die duisternis na die lig geroep om 'n werklike impak op die samelewing te hê. Net so 'n impak soos 'n lig as dit in 'n donker kamer aangeskakel word.
Jy sien, enersyds kan ons pessimiste wees as dit by kultuur kom, dat ons geen blywende invloed op die kultuur het nie; en andersyds kan ons optimiste wees dat ons hemel op aarde kan skep. Dit is egter nie een van hierdie dinge nie. Ons bewaar.
As ek kan waag om dit te sê: ek glo dat die kerk vandag te min dink aan sy plek in die breër kultuur en samelewing. Miskien is dit omdat dit sy soutigheid, of sy eiesoortigheid, verloor het, wat sy radikale verskil met die wêreld toon.
John Stott sê in 'n pragtige artikel: “Dit is belaglik om te sê dat Christene geen invloed op die samelewing kan hê nie. Dit is Bybels en histories verkeerd. Die Christendom het deur sy lang en kleurryke geskiedenis 'n enorme invloed op die samelewing gehad.”
Jesus is nie 'n pessimis met betrekking tot ons impak op die samelewing nie – sy een lewe het hierdie wêreld verander. Maar Hy is ook nie 'n optimis nie, aangesien sy uitsprake oor vervolging heeltemal duidelik blyk. Hy is 'n realis en die beelde van sout en lig wys dit. Laat ek verduidelik.
Jesus sê: "Julle is die sout van die aarde, maar as die sout laf geword het, waarmee sal dit gesout word? Dit deug nêrens meer voor as om buite gegooi en deur die mense vertrap te word nie."
Ons is die sout van die aarde. Die Christelike geloof is behoudend, dit gee smaak, en dit werk veranderend in die kultuur.
Dit is behoudend: daar is iets moois aan die kerk wat al die beste dinge van die menslike samelewing bewaar. Ons glo in die Here van die geskiedenis wat sy koninkryk deur duisende geslagte opbou. Dit bou altyd voort op die oue, selfs terwyl die nuttelose idees uitgegooi word.
Kom ons begin met Sout. Waarvoor word sout gebruik? Eerstens word dit gebruik om verrottende vleis te bewaar. Jesus sê: die kultuur verrot. Die volgelinge van Jesus Christus is die enigste behoudende aspek in die kultuur. Die kerk in aanbidding, in gebed en in lewe is die hindernis wat die verrotting van die kultuur vertraag. Ons doen dit deur ‘n kristalhelder stem te wees teen die kwaad in elke vorm en waar ons dit ook al vind. In ons harte, in die kerk en in die wêreld. Ons praat met elkeen wat wil hoor vir die regte van die ongeborenes, sodat minder kinders vermoor word. Ons praat met elkeen wat wil hoor oor die misbruik van die skepping, sodat die las van menslike sonde hierdie wêreld nie vernietig nie. Ons praat teen alle vorme van onderdrukking, korrupsie. Ons is betrokke by die lewe van ons stad, ons land.
Hoe kan ‘n mens dit doen? Wees 'n lig by jou werk. Wys hulle wat Jesus te sê het oor die ekonomie, huislike lewe, mediese veld. Of meer persoonlik, nooi jou buurman uit hierdie week, of ‘n mede-werker, laat hulle jou huis ervaar. Laat hulle jou veranderde lewe sien. Op hierdie plek veg ons ter wille van die koninkryk van God om die kultuur in die beste sin van die woord te bewaar. Ons doen dit deur verhoudings aan te gaan wat ons baie kos: tyd geld, energie.
En let asseblief op dat dit NIE oor politieke oorheersing gaan nie, maar om persoonlike heiligheid – 'n persoonlike verhouding met Jesus Christus – wat saamgebind is as 'n gemeenskap waartoe Hy Homself verbonde gemaak het. Die wêreld verheerlik mag en heerskappy, krag en liggaamlike krag, status en klas. Daarteenoor seën Jesus nederigheid, sagmoedigheid, barmhartigheid, rou, reinheid van hart en selfs vervolging ter wille van geregtigheid. Moenie toelaat dat die wêreld se idee van invloed jou sout verwater nie. Wanneer jy die bestanddele begin byvoeg waarvoor die wêreld lief is = 'n bietjie liefde vir geld, 'n knippie seksuele onsedelikheid, ensovoorts, laat jy jou getuienis verwater. Dié sout is vir niks goed nie. Nee, dit is slegs wanneer jy sout bly dat jy geur kan toevoeg tot die lewens rondom jou.
Sout bewaar nie net nie, dit voeg ook smaak by. Sonder die kerk is die wêreld smaakloos vir God. Die volk van God staan tussen die wêreld en die oordeel van 'n heilige God wat gereed is om uitgespoeg te word. Maar die kerk van Jesus Christus in die wêreld is dit wat aan die wêreld 'n evangeliegeur gee. Volgelinge van Jesus het oor die algemeen bygedra tot beswil van die wêreld. Of dit nou hospitale, onderwys, die omgewing, die swakkes en die armes is.
Maar om hierdie dinge te wees vir die wêreld, moet ons ANDERS wees! Die kerk moet ‘n teenkultuur wees. En eers dan kan dit ook veranderend wees. So anders as wat sout is vir verrottende vleis. As ons nie anders is nie, en wandel op die paaie van die omgekeerde koninkryk, sal ons “buite gegooi en deur die mense vertrap word!” Ons is net so verskillend van die wêreld as wat goed is van kwaad. Soos Jesus is vir die mense wat Hom gekruisig het. Dit is die anti-tese. Ons is dissipels van Jesus wat nie in opstand teen Hom is nie. Die waarskuwing aan die kerk is eg – die manier waarop jy hierdie dinge is vir die samelewing, is deur anders te wees, anders sal jy oor veroordeel word.
Soos die gedig lui:
Die wêreld is soos verrottende vleis, maar julle is die wêreld se sout.
Die wêreld is soos ‘n donker nag, maar julle is die wêreld se lig.
Soos sout in vrot vleis, verhinder Christene sosiale verval.
Soos lig in die heersende duisternis, wys Christene die samelewing ‘n beter pad.
Wees lig!
Kom ons kyk gou na die idee van hoe ons die lig van die wêreld is. Jesus sê: “Julle is die lig van die wêreld.” Maar wag, was Jesus nie die lig van die wêreld nie (Joh. 8:12)? Nou sê Hy wat die lig is: julle is die lig van die wêreld. Sjoe, ons is die lig soos wat Hy die lig was. Ons gaan voort met die missie van die Here Jesus Christus in die wêreld. Daar is 'n voortsetting wat ons sien vanaf sy bediening tot die bediening van dade. Die kerk gaan voort met sy bediening.
Wat het Jesus die lig van die wêreld gemaak? Dit was nie slegs sy woorde nie, maar ook sy werke: “Die werke wat Ek doen in die Naam van my Vader, dié getuig van My.” (Joh. 10:25) Wat maak ons as Christene die lig van die wêreld? Dit is ons lewe!
Let ook op dat Hy sê: “Julle is die lig van die wêreld.” Nie julle moet die lig van die wêreld wees nie, maar julle is die lig! Dit is die punt gedurende die hele preek op die berg. Dit is wie ons is – dat Hy ons geroep het. Die vraag is dus nie of jy 'n lig is of nie, maar hoe gaan jy die lig gebruik? Gaan jy dit wegsteek? Hou dit hier tussen hierdie vier mure, of laat die wêreld dit sien! Ons uiterlike, sigbare, openbare werke maak dit duidelik wie ons is en aan Wie ons behoort.
Soos Hy voortgaan: “'n Stad wat bo-op 'n berg lê, kan nie weggesteek word nie; en 'n mens steek ook nie 'n lamp op en sit dit onder die maatemmer nie, maar op die staander, en dit skyn vir almal wat in die huis is.”
Ek wil ‘n eerlike vraag vra. Skyn ons lig in hierdie wêreld? Is hierdie kerk soos ‘n stad op ‘n berg in Bellville? Gee ons om vir die stad? Ons bure? Ons medewerkers? Ek bedoel regtig omgee. Of is ons meer besorg oor ons lewe, ons werk? Eindig ons liefde en sorg by die VGK? Wanneer jy by hierdie gebou uitstap, sal jou lig skyn – of flikker dit – vind daar beurtkrag plaas op Maandag tot Saterdag voordat jy dit Sondag aanskakel? Net soos die kragonderbreking 'n kragonderneming toon wat bankrot is, so toon 'n kerk wat nie skyn nie, 'n kerk wat bankrot is. Dit is nie aan die kragbron gekoppel nie. Mag dit nooit wees nie! Mag Christus in al ons woorde en werke skyn.
Johannes 1 sê: “Die lig skyn in die duisternis, en die duisternis het dit nie oorweldig nie.” Geen hoeveelheid duisternis kan selfs die kleinste liggie uitblus nie, en dit bevestig, selfs al is daar ‘n klein swak geloof, dat jou lig sal skyn! Dit is dikwels in die donkerste tye dat die kerk die helderste skyn, net soos wat die sterre op hul helderste is in die donkerste nag.
Laat ons opstaan en begin praat oor wat ons glo. Vrymoedig. En net soos dit met Jesus was, sal ons werke veroorsaak dat sommige ons beledig en vervolg – maar dit sal tot heerlikheid van die Vader wees. Soos Hy sê: “Laat julle lig só skyn voor die mense, dat hulle julle goeie werke kan sien en julle Vader wat in die hemele is, verheerlik.” Dit is einddoel, en wanneer ons dit probeer doen tot ons eie verheerliking, maak ons ons Christenskap mak.
Die wêreld is soos verrottende vleis, maar julle is die wêreld se sout.
Die wêreld is soos ‘n donker nag, maar julle is die wêreld se lig.
Soos sout in vrot vleis, verhinder Christene sosiale verval.
Soos lig in die heersende duisternis, wys Christene die samelewing ‘n beter pad.
Jy sien dat sommige kerke om oorlewing gaan – om die verskil te handhaaf. Om seker te maak dat hulle geskeie bly. Die sout moet sout bly, sê hulle. Dit moet nie afgewater word nie. Dit is belangrik dat die duisternis ons nie besmet nie. Hulle bou dus groot mure, en het nooit 'n invloed nie. Maar dit is bloot oorlewing. Sout en lig verskil nie net van hul omgewing nie. Maar hulle het 'n werklike en bevestigbare impak op hul omgewing.
Het jy 'n visie van 'n nuwe godsaligheid, 'n nuwe geregtigheid, 'n nuwe vryheid, 'n nuwe geregtigheid, 'n nuwe deernis, 'n nuwe liefde vir die skepping as die wêreld? Die wêreld verkoop spiritualiteit as godsaligheid, geregtigheid as tydelik, vryheid as individualisme, skynheiligheid as geregtigheid.
Wil jy berou hê oor die sub-Christelike pessimisme, dat die kerk nooit enige effek sal hê nie, en hiper-optimisme dat dit maklik sal wees? Sal jy jou vertroue in die krag van God, in die krag van gebed, van waarheid, van voorbeeld, van groepsverbintenis – en van die evangelie – bevestig?
Ek wil nie net die heerlike waarheid meer akkuraat verwoord nie, maar dit meer volledig openbaar. Ek wil dit uitleef en so lief wees vir God en ander om Sy ontwil, sodat, of ek vervolging uitlok of die lof van God, my lig, my stad op 'n berg, duidelik gesien word.
En jy? Sluit by my aan! Laat ons dit najaag om die HERE te ken (Hos. 6: 3) en laat ons ons kennis in liefde deur ons monde, hande, voete, beursies en skedules uitstort.
Of jy nou ter wille van Jesus vervolg word of nie – as jy sout en lig is, kry God die eer!
Hoe is ons dus prakties sout en lig? Ek dink ons Broer John Stott gee ons vier maniere waarop ons kan begin.
- Bid. Die apostel Paulus skryf aan Timotheüs in 1 Timotheüs 2:1: “In die eerste plek vermaan ek dan dat smekinge, gebede, voorbedes, danksegginge gedoen moet word vir alle mense; vir konings en almal wat hooggeplaas is, sodat ons 'n rustige en stil lewe kan lei in alle godsvrug en waardigheid.” Die Christen se eerste verantwoordelikheid teenoor die samelewing en sy leiers is om vir hulle te bid. Laat ons bid sonder ophou!
- Praat die waarheid, en moenie skaam wees om die evangelie te deel nie. Ons behoort nie skaam te wees vir die evangelie nie, want dit is waar. Dit het die krag om ‘n verskil te maak in mense se lewens, in ons gemeenskap, en in ons land. Al God se waarheid is kragtig. Soos Paulus skryf in 2 Korinthiërs 13:8: “Want ons kan niks doen teen die waarheid nie, maar wel vír die waarheid.” Sommige mense sê: “deel die evangelie en as dit nodig is, gebruik woorde.” Ek weet wat hulle bedoel, sommige mense praat goed, maar loop nie daardie pad nie. Maar die ander kant van die muntstuk is ook waar, sommige mense leef goed, maar praat nooit daaroor nie, dus gee hulle nie toekenning waar dit nodig is nie. Om te praat oor die geloof is noodsaaklik om sout en lig te wees. Praat en wandel op die evangeliese manier.
- En dan moet ons ook ‘n voorbeeld wees. “Alhoewel die waarheid kragtig is wanneer dit aangevoer is, is dit meer kragtig as dit uitgestal word,” skryf Stott. Mense het meer nodig as om net die argument te verstaan. Hulle moet die voordele van die argument met hul eie oë sien. Christene is gemerkte mense. Die wêreld hou ons dop. Ons hoop dat die wêreld hierdie verskille sal raaksien en hulle aantreklik sal vind, dat hulle ons goeie werke sal waarneem en ons Vader in die hemel sal verheerlik.
- Wees verenig in hierdie visie.
- Soos ‘n sosioloog dit stel: “Ons moenie die betekenis van ‘n klein groep mense wat ‘n visie van ‘n regverdige en teer wêreld het, onderskat nie. Die kwaliteit van ‘n hele kultuur mag verander word as slegs twee persent van die mense ‘n nuwe visie het.”
Is dit nie wat Jesus gedoen het nie? Hy het 'n klein groepie van slegs twaalf toegewyde dissipels saamgeneem en binne enkele jare is hul invloed oor die hele Romeinse wêreld beleef. Dit gaan nie net oor een persoon nie, Jesus spreek 'n gemeenskap aan. Dit is 'n alternatiewe samelewing, 'n koninkrykskultuur. Dit is 'n kollektief wat die aandag van die wêreld trek. En die wêreld sal jou hierdie week dophou. Aan wie behoort jy, Jesus of die wêreld? Jou dade sal vanself spreek. Mag hulle altyd na Jesus wys.
Amen.